Partner van Instituut Clingendael en Universiteit Leiden

Cultuur

Lebedev confronteert Russen met verdrongen verleden

Eind deze maand spreekt schrijver, dichter en journalist Sergei Lebedev de achtste Oktoberlezing van RAAM uit in De Rode Hoed in Amsterdam. Zijn...

Pity for disillusioned invaders

Last week, the film ‘Russians at War’ premiered at the 81st Venice film festival in the category of ‘Out of Competition’. It portrays young Russian...

Love for a lost country

In October last year, Elena Kostyuchenko’s book with the provocative title I Love Russia was released in English. Drawing from her...

Beeldenstorm in slow motion

De Nederlandse beeldend kunstenaar en documentair fotograaf Mischa Keijser raakte gefascineerd door ingepakt Oekraïens erfgoed. De stellages en...

Dystopia about a zombie apocalypse in Moscow spooks the Kremlin

In Ivan Filippov's dystopian novel Mouse, no one — not even Putin himself — is safe. For The Moscow Times Andrei Muchnik explains why the...

In Rusland is zelfs toneel nu terrorisme

Lang was toneel in Rusland een vluchthaven voor het vrije woord. Met het draconische vonnis van een militaire rechtbank tegen regisseuse Jevgenia...

Poetins 'gopniks' wreken hun onvervulde leven

Met zijn nieuwe roman 'De grote Gopnik' geeft Viktor Jerofejev een beeld van de binnenwereld van Poetin en zijn  straatboeven-wereld van de...

Rusland doet Vladimir Sorokins profetische romans in de ban

De boeken van een van Ruslands bekendste auteurs, Vladimir Sorokin, bleven tot voor kort buiten schot. Maar nu is ook hij doelwit: zijn laatste boek...

Russische propagandafilm bindt strijd aan met gevluchte oppositie

Net als in de Sovjettijd worden er in Rusland documentaires gemaakt over tegenstanders van het regime, de ‘vijanden van het volk’. De onlangs...

Aanklacht tegen de staatsterreur in bloed en tandpasta

Vanuit een overvolle Moskouse cel zet politiek gevangene Pavel Krisevitsj zijn protest tegen de Russische staatsterreur voort. Al bijna...

Documentaires tonen de schokgolven van oorlogsdrama

Van 22 tot 30 maart vindt in Den Haag het Movies that Matter festival plaats, het jaarlijks terugkerend podium voor films op het gebied van...

Film met vernietigende boodschap verhit de gemoederen in Rusland

De nieuwe verfilming van Michaïl Boelgakovs cultroman De Meester en Margarita is een doorslaand succes in Rusland. Militaristen en patriotten zijn...

Verhalen uit de Oekraïense KGB-archieven

De documentaire The Kyiv Files laat zien hoe het leven van burgers in Oekraïne ten tijde van de Sovjet-Unie tot in detail werd vastgelegd door de...

'Ook in mij zat een imperialist'

Op 14 januari overleed de bekende Moskouse dichter, essayist en dissidente activist Lev Rubinstein. Hij werd op 8 januari bij het oversteken...

Loyaliteit is alles, talent is niets voor het Kremlin

Eind 2023 werden in Rusland de boeken van de populair auteurs Boris Akoenin en Dmitri Bykov verboden. De censuur is terug van weggeweest. Ook...

Het einde van de Russische cultuur als toevluchtsoord

Na de Russische invasie in Oekraïne is een deel van de Russen bevangen door een gevoel van schaamte en schuld. Wat is de invloed van de oorlog op...

Popmuziek in oorlogstijd: meer collaboratie dan rock 'n roll

Muzikanten die carrière willen maken, doen er goed aan vriendelijk voor het Kremlin te zijn. Het omgekeerde geldt ook. Wie zich uitspreekt tegen de...

Portret van een depressieve generatie

In de documentaire How to save a dead friend (2022), legt regisseuse Maroesja Syrojetsjkovskaja op indringende wijze vast hoe haar geliefde ten...

Nieuw lesboek leert Russische scholier dat de oorlog rechtvaardig is

Logica van de repressie: steeds meer vijanden van het volk

De arrestatie van een regisseur en een schrijfster in Moskou is schokkend en omineus. Misschien is het proces tegen Berkovitsj en Petritsjoek het...

Huiveringwekkende roman over de hetze tegen een journalist

In ‘Hetze’ vertelt de Belarussische schrijver Sasja Filipenko het verhaal van een oligarch die een lastercampagne begint tegen een kritische...

Petersburg bookshop fights without compromises

As censorship is reinstalled in Russia and everything related to LGBTQ+ is anathema, bookshops struggle to survive in a decent manner. Books by...

Smokkelwaar. Hoe een fotograaf z'n eigen boek niet naar Rusland mocht meenemen

Deze herfst is het boek Calamity Islands van Oleg Klimov uitgekomen. Dit fotoboek is een weerslag van zijn werk op Sachalin, een eiland dat...

Popster tegen Poetins oorlog en illusies

Alla Poegatsjova, een van de populairste en meest gelauwerde popsterren van (Sovjet)Rusland, heeft president Poetin in verlegenheid gebracht. Uit...

Russisch studeren in tijden van oorlog

Aan drie Nederlandse universiteiten kunnen studenten Russisch leren. De Russische invasie van Oekraïne heeft de opleidingen in Leiden, Groningen en...

Doek valt voor Kirill Serebrennikovs Gogol Centrum

Op 29 juni vond een zuivering plaats in de Russische toneelwereld. In drie theaters werd de artistieke en financiële leiding vervangen. Gogol...

Directeur Hermitage: onze ‘cultuur is wapen in Russische oorlog die wereld zal veranderen’

Volgens Hermitage-directeur Michail Piotrovski is de oorlog tegen Oekraïne onderdeel van een ‘historische missie’ van Rusland die de wereld zal...

'Verbod op Russische cultuur eisen is immoreel en krankzinnig'

Op het filmfestival in Cannes werd de France Culture prijs uitgereikt aan de Oekraïense regisseur Sergej Loznitsa. In zijn toespraak liet hij geen...

De stagnatie onder Poetin is slechts te vangen in absurdisme

Twee nieuwe Russische films proberen een beeld te geven van de stagnatie van het Poetinisme. Petrov's Flu van toneelregisseur en filmer Kirill...

Electric power plant turned into spectacular House of Culture

On December 4 Moscow's sensation was the grand opening of GES-2, Museum of Contemporary Art in the building of a famous electric power plant just...

In het theater valt de beslissing hoe vrij Rusland mag zijn

Van alle kunstvormen is de toneelkunst in Rusland nog steeds de meest vrije. Het toneel moet zowel 'hoeder van nationale waarden' als internationale...

Aangrijpende Goelag-roman in Moskou genomineerd voor prijzen

De door Russische vakgenoten als charlatan beschouwde historicus Vladimir Medinski (voorheen minister van Cultuur) is door Poetin benoemd tot hoofd...

Tachtig jaar na Operatie Barbarossa: Russische oorlogsfilm niet uitsluitend heroïek

Tachtig jaar geleden, op 22 juni 1941, werd het Rode Leger overrompeld door de Wehrmacht. De 'Grote Vaderlandse Oorlog' zou 27 miljoen sovjet-mensen...

De parallel tussen Tsjernobyl en corona: geen paniek zaaien

De ramp met de kerncentrale van Tsjernobyl gebeurde 35 jaar geleden. Het Kremlin liet de 1-mei parade in Kiëv gewoon doorgaan. Het jaar van de...

De vier verbale poten van Poetins tsarentroon

Eind 2019 ontstond een schandaal rondom taalkundige Gasan Guseynov, die op zijn Facebook de Russische taal van het Poetin-tijdperk 'de taal van de...

Dear comrades! is prachtige en integere film over 'bloedige zaterdag'

In de film Beste kameraden! van Andrej Kontsjalovsky is de vrouwelijke hoofdpersoon een Sovjet-partijfunctionaris, die pleit voor een hard optreden...

Absence of Russians as bad guys in The Queen's Gambit confuses Russians

Russians were simply unprepared to see themselves portrayed as the ‘good guys’ in the new Netflix series ‘The Queen’s Gambit’. They like to point...

Uniek in Rusland: applaus voor Gorbatsjov

Op 4 oktober bezocht Michail Gorbatsjov in het Theater van de Naties het toneelstuk Gorbatsjov. Na afloop kreeg hij een staande ovatie van acteurs...

Russische kunstenaars staan voor de keuze: geld of vrijheid?

Corona is ook voor de Russische cultuur rampzalig en bedreigt de musea, podia en filmtheaters: er is geen publiek. Maar de situatie in Rusland wijkt...

The incredible badness of the Soviet children’s book

Children were impressionable, unspoilt and they believed almost instinctively in the high communist visions of the revolutionaries. That is why...

Bij de 80ste verjaardag van Iosif Brodski: hoe Rusland berooid achterbleef

Op 24 mei zou Iosif Brodski 80 jaar geworden zijn. Dat werd in Rusland uitgebreid herdacht met films en talloze artikelen in kranten en...

Tv-serie van Tataarse roman over de terreur toont vooral dat Stalin springlevend is

Een achtdelige tv-serie over de Tataarse roman Zulajka opent haar ogen over de Stalinterreur leidde tot woede onder communisten, nationalisten...

Film Beanpole sheds light on WWII experience of Russian women

Inspired by the book of Nobel Prize winner Svetlana Alexievich The unwomanly face of war, Russian director Kantemir Balagov made his second...

Intrigerende film over kosmos en putsch

idfa      Kosmonaut Sergej Krikaljov werd beroemd als 'kosmonaut die in de Sovjet-Unie opsteeg en in de Russische Federatie...

Jevgeni Onegin, een encyclopedie van het Russische leven

De Nederlandse Reisopera voert deze maand een 'pocket-versie' van Tsjaikovski’s opera Jevgeni Onegin op, die gebaseerd is op de gelijknamige roman...

Russische rapwereld moet wel partij kiezen

Een rap die de burgemeester van Moskou, verantwoordelijk voor de onderdrukking van de zomerprotesten, de hemel in prees, kreeg op YouTube zoveel...

Prijsvraag Tarkovsky

Vijf lastige vragen Als prijs heeft Eye Filmmuseum 3 blue ray DVD boxen - uitgebracht door Lumière - met vijf films van Tarkovsky uitgeloofd....

Andrei Tarkovsky in vijf vooroordelen en vier nuanceringen

In Eye Filmmuseum loopt tot 6 december een tentoonstelling over het werk van de Russische cineast Andrei Tarkovsky (1932-1986). In het verlengde...

Theaterzaak tegen Kirill Serebrennikov sterft stille dood

In een verrassende wending in de Theaterzaak tegen regisseur Kirill Serebrennikov van Gogol Centrum verwees de rechter de aanklacht van fraude met...

Lapsja, Napoleon en Russisch ei

Service à la Russe (slot) In een korte serie schreef slavist Jos Schaeken dit voorjaar over de invloed van de kerk en van klimatologische en...

Muilkorf werkt averechts: burgers in Rusland nemen het op voor kunstenaars

Het Kremlin accepteert niet meer dat cultuur een uitlaatklep is voor 'andersdenkenden'. Het wil de cultuur in zijn greep krijgen om de jeugd op te...

Tv-serie 'Chernobyl' toont leugens en heldendom van Sovjet-systeem

De Amerikaanse HBO-televisieserie 'Chernobyl' is een knappe reconstructie van het leven in de Sovjet-Unie van midden jaren '80. Er kloppen een...

Russisch toneel kiest nostalgie als ongevaarlijke vorm van protest

Jarenlang volgt popjournalist en toneelkenner Constant Meijers de ontwikkelingen in het Russische toneel, die elk voorjaar in Moskou aan...

Dansen voor de dictatuur in Grozny

Vijftien jaar geleden werkte de Russische filmmaakster Masha Novikova mee aan een film over het Tsjetsjeense dansgezelschap Daymokh dat door Europa...

Russisch Pasen: na de dienst een rijk gevulde dis

Service à la Russe 3  In het laatste deel van zijn gastronomische serie stelt slavist Jos Schaeken een paasmaal samen voor het belangrijkste...

Huisarrest van regisseur Kirill Serebrennikov opgeheven

Na anderhalf jaar heeft een Russische rechtbank in Moskou het huisarrest van toneel- en filmregisseur Kirill Serebrennikov opgeheven. 'Het is nog...

Wat eten we (niet) met Grote Vasten?

Service à la Russe 2    In de aanloop naar het paasfeest - het belangrijkste feest van Rusland - schrijft slavist en gourmand Jos...

Krim-goud: grote geopolitiek over klein stukje erfgoed

Maandag 11 maart stonden de staat Oekraïne en vier Krim-musea tegenover elkaar in het gerechtshof van Amsterdam waar zij elkaar het eigendomsrecht...

Wat eten we met maslenitsa?

Service à la Russe 1 In de aanloop naar het paasfeest - het belangrijkste feest van Rusland - schreef slavist en gourmand Jos Schaeken een...

Waarom het Sovjet-kinderboek vaak geweldig was

‘Wat is goed en wat is slecht?’ is de vraag die een Rus het meest in de mond bestorven ligt.  Als je die vraag stelt over de...

Loznitsa’s film 'Donbass' shows the grotesque nature of the war in Eastern Ukraine

Shown at the Rotterdam Film Festival and now available in select theatres in the Netherlands, Sergei Loznitsa’s latest film paints a hopeless...

Loznitsa's film 'Donbass' toont grotesk leven in Oost-Oekraïne

De speelfilm van Sergei Loznitsa, vertoond op het Rotterdam Film Festival en nu in Nederlandse bioscopen te zien, laat zien hoe hopeloos de halve...

Trotski in de ogen van Poetins tijdgenoten: revolutie als volksvijandige hoogmoed

Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de Oktober Revolutie maakte de Russische staatsomroep Pervy Kanal een televisieserie over Trotski....

Viral Freedom: Kirill Serebrennikov’s Leto and its Popular Appeal

While his film 'Leto' (Summer) is shown at the Rotterdam Film Festival, theater and film director Kirill Serebrennikov is in court, accused of fraud...

De Russische film bevrijdt zich van staat

In 2017 trok een rap-battle op internet 16 miljoen kijkers. Die dag veranderde alles. In het Kremlin begrepen ze eindelijk dat een hele generatie...

Zwarte komedie over feestende elite tijdens beleg van Leningrad niet vertoond

De zwarte komedie Feest van Aleksej Krasovnik kon in Rusland niet in première gaan omdat parlementsleden het een 'nazifilm' noemden. De film toont...

‘De Sovjet-Unie is hier nooit weggeweest’

de russische burger   In de zuidwestelijke provinciestad Orjol werkt Nadezjda Grinjova als zangdocente en koorzangeres. Aanvankelijk...

Pa grijpt naar de riem. Waarom het Kremlin de strijd aangaat met de jeugdcultuur

De staat die plotseling de strijd met muziek aangaat, oogt als een poging het moderne leven zelf onder controle te krijgen of zelfs te verbieden....

'Het showproces is de uitvinding van fake news'

Op het eerste stalinistische showproces, in 1930, stonden leden terecht van de 'Industriële Partij' die sabotagedaden zouden hebben gepleegd tegen...

Is er een perestrojka 2.0 in aantocht?

Er is een verandering voelbaar in de houding van de Russische burgers. Nu het Kremlin met de verhoging van de pensioenleeftijd het sociaal contract...

Emotions run high on film about perennial Russian question

In Moscow the new film 'The Story of an Appointment' by Avdotia Smirnova is the talk of the town. Opinions about the plot around a young officer...

In de space-race op het witte doek winnen de Russen door hun improvisatietalent

De ruimtewedloop tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie ligt alweer decennia achter ons, maar de herinnering eraan wordt in Rusland met...

Kunstproject rond stalinistische modelstad fictie of werkelijkheid?

Geen mobieltjes. Vleesconserven uit blik eten. Mond dicht over Israël. Deze instructies kregen de honderden deelnemers aan Dau, Ilja Chrzjanovski’s...

Nederlandse linguïste net op tijd bij de laatste sprekers van het Toendra Joekagier

Heel ver weg in Noost-Oost Siberië woont een toendravolk waarvan er nog maar 700 mensen over zijn. Van hen beheersten er niet meer dan 63 hun eigen...

Satirische schrijver Vojnovitsj (1932-2018) bleef optimist

De Russische schrijver Vladimir Vojnovitsj is op 85-jarige leeftijd in Moskou overleden. Vojnovitsj werd bekend door zijn satirische romans, die het...

Sjostakovitsj tegen het WK voetbal

Column Terwijl Rusland in de ban is van het WK Voetbal beluisterde Laura Starink de Elfde Symfonie van Dmitri Sjostakovitsj in de Tsjajkovski...

Prestigieuze particuliere universiteit moet dicht

De universitaire wereld maakt zich zorgen over de druk die de regering, onder het mom van kwaliteitseisen, uitoefent op het particuliere...

Nationalistische cineast Stanislav Govoroechin overleden

De Russische nationalistische cineast én politicus Stanislav Govoroechin is medio juni overleden. Govoroechin was een orthodoxe nationalist en een...

Prijsvraag: verzin een lollige naam voor een raket

Column Miljoenen Russen reageerden op Poetins invitatie om een speelse naam te verzinnen voor zijn nieuwe raket. Wat zegt dat over het bewustzijn...

Regisseur Serebrennikov mocht stervende moeder niet bezoeken

De Russische toneelregisseur Kirill Serebrennikov, sinds afgelopen zomer in Moskou onder huisarrest, mocht geen afscheid nemen van zijn stervende...

Britse komedie 'The Death of Stalin' uit bioscoop geweerd

De Britse komedie The death of Stalin van de Britse filmmaker Armando Ianucci is een dag voor de bioscooprelease, gepland voor 25 januari, in...

Ballet absurde

Afgelopen weekeind in Moskou een sensatie: het ballet Noerejev, deze zomer nog afgeblazen, ging in première, bijgewoond door de...

Vladimir Makanin: een verademing in de Russische literatuur

Necrologie Vladimir Makanin (1937 - 2017) Vladimir Makanin, die op 1 november 2017 is overleden, was een van de bekendste schrijvers van Rusland,...

Moskouse lerares: 'Hoe beter je werkt, hoe meer je verdient'

 serie de russische burger     Sinds drie jaar werkt Anastasia Vorobjova (23) als lerares op een basisschool in de Russische...

Het fenomeen Boris Akoenin

In een uitverkochte Rode Hoed hield bestsellerauteur Boris Akoenin een lezing over zijn visie op de Russische geschiedenis. Slavist en vertaler...

'Ieder kiest de overlevingsstrategie die bij haar past'

Het houten huis van de moeder van Aliona van der Horst was een museum van de Twintigste Eeuw. Niks werd weggegooid, uit hoeken en gaten weerklonk...

IJzervreters en andere communistische restanten

In de maand waarin het eeuwfeest van de Oktoberrevolutie wordt herdacht vertoont De Balie met het Instituut voor Sociale Geschiedenis een aantal...

Russia confuses taste with justice

There is a peculiarity that is pervasive in Russian society: social appeals to a repressive government to uphold one’s personal standards of taste...

De twistappel van Matilda

Al een jaar ziekt de rel rond 'Matilda' door. Religieuze fundamentalisten ageren tegen de film over de minnares van tsaar Nicolaas II, die door de...

Russische rap battle trekt miljoenen kijkers

Dertien miljoen mensen bekeken de langverwachte Russische rap battle tussen de gearriveerde Oxxxymiron en de uitdager Gnojny (Puskop). Iedereen had...

Solidarity among artists is a matter of life and death

The arrest of theater and film director Kirill Serebrennikov of the renowned Gogol Center in Moscow shocked the Russian cultural community. But the...

Geheime dienst screent culturele sector op 'extremisme'

De Russische geheime dienst FSB heeft een speciale afdeling die theaters en musea screent op uitingen die strijdig zijn met de grondwettelijke orde...

'Ik had nooit gedacht dat ik achter de tralies zou belanden'

In een Moskouse rechtbank verweerde toneelregisseur Kirill Serebrennikov van het Gogol-tsentr zich tegen beschuldigingen van fraude met...

Regisseur Kirill Serebrennikov wegens 'fraude' tot huisarrest veroordeeld

De Basmanny rechtbank in Moskou heeft toneelregisseur Kirill Serebrennikov op 23 augustus veroordeeld tot huisarrest tot 19 oktober wegens...

Geen censuur, maar kunstenaars moeten wel raden wat Het Slot wil

Drie dagen voor de première blies het Bolsjoi Theater de uitverkochte voorstelling van het ballet Noerejev af. Regisseur Kirill Serebrennikov had...

Fear of your own people is a dead end street

Column On my flight back from Moscow I was reading Happy Russia, the new novel on 1937, the year of Stalin’s great terror, by bestseller author...

'Ik maak geen films voor het prestige van mijn land'

Op het filmfestival van Cannes kreeg Andrej Zvjagintsev de Juryprijs voor zijn gezinsdrama Liefdeloos. Na Elena en Leviathan is dit de derde film...

Huiszoekingen bij gerenommeerd Moskous theater Gogol Tsentr

In Moskou zijn op 25 mei huiszoekingen gehouden bij het gerenommeerde avantgardetheater Gogol Tsentr en zijn artistiek leider Kirill Serebrennikov...

'De Stalin-mens is nog steeds springlevend'

In een week tijd zag Laura Starink in Moskou twee voorstellingen van regisseur Mark Rozovski. Twee kanten van dezelfde medaille: liederen over...

Moskouse kunstwereld is nog steeds rijk en divers

Column  Het was me bij mijn vorige bezoek aan Moskou al opgevallen: het Poesjkin-museum voor beeldende kunst heeft een gedaanteverwisseling...
Naar boven

Platform RAAM

Onderwerpen

Partners

Contactgegevens

Wekelijkse update

Volg ons